Friday, September 13, 2013

"Mama, bayad o" (Eksena sa Jeepney Part 1)

Maraming masasamang ugali ng Pilipino ang makikita mo sa sinasabing "cultural icon" ng mga kalsada sa bansa natin: ang jeepney.

Nakasakay ka na ba sa punuang jeep tapos mga 1 or 2 "seats" ang layo mo sa driver? May unwritten rule yata sa Pinas na kung sino man ang nakaupo malapit sa driver, sya ang maga-abot ng bayad. At madalas mong maririnig ang mga salitang

"MAMA, BAYAD O!" 
Larawan mula sa http://afternoonwalks.wordpress.com/2011/07/25/a-trip-down-memory-lane/
Pansin mo, ang "Mama, bayad o" ay addressed sa driver, at hindi sa maga-abot ng bayad? At parang ina-assume ng magsasabi nito na kapag tinawag na niya ang atensyon ng lahat ng tao sa loob ng jeep na magbabayad na sya, susunod na ang mga mas malapit sa driver para i-abot ang bayad?

Which brings us to Masamang Ugali ng Pinoy na Makikita sa Jeepney #1:



Scenario: May mga mabibigat na kahon na kailangang buhatin from point A to point B. Si Boy, imbis na lalapit sa isang kakilala at sasabihin nyang "parekoy, patulong namang magbuhat nito o," ang sasabihin nya e "GRABE AMBIGAT NAMAN NITO, ANG HIRAP NAMAN NG GINAGAWA KO" para marinig ng buong sangkatauhan. Tapos pag walang tumulong sa kanya, magrereklamo. Kilala mo ba tong Boy na tinutukoy ko?


Oo, masamang ugali ng Pilipino yun. Dinadaan sa parinig ang paghingi ng tulong. Hirap makiusap sa kapwa.
Kaya hassle umupo malapit sa driver. Ia-assume ng lahat ng maga-abot ng bayad na kapag sumigaw sila ng "MAMA BAYAD O", lilingon ka na para iabot ang bayad nila. Kapag hindi mo sila pinansin, magagalit sila sa yo, kahit hindi sila nakiusap.

Speaking of pakiusap, bukod sa "Mama, bayad o", ang maririnig mo na lang sa jeep e "BAYAD!" o kaya "ETO BAYAD KO O". Minsan nga, hindi na sila magsasalita, may kamay na lang na tatapat sa mukha mo na may pera. Minsan nate-tempt na nga akong sagutin ang "BAYAD O" ng "O E ANONG GAGAWIN KO DYAN?"

Isipin nyo, mga kapwa Pinoy, recognized sa bansa natin ang uri ng pangungusap na Pakiusap. Gamitin naman natin ng tama sa pang-araw-araw. Anim na syllables lang naman ang pagkakaiba ng "BAYAD O" sa "MAKIKIABOT HO NG BAYAD", kakatamaran pa.

Kung bawat isa sa atin ay maga-ayos ng mga maliliit na bagay na ginagawa natin araw-araw, magbabago ang bansa.